سرریزها وظیفهی تخلیه سیلاب در سدها را بهعهده دارند. در این میان سرریزهای نیلوفری از دسته سرریزهای آزاد بهشمار میروند و در دبیهای سیلابی مستعد تشکیل جریان مستغرق در تاج خود بوده که این عامل منجر به ایجاد نوسانات فشاری شدید در مجرای سرریز، مکش و ارتعاش بدنه و نیز کاهش راندمان سرریز میگردد. عدم شناخت کافی از هیدرولیک جریان در حالت استغراق سرریز، زنگ خطری برای شکست و روگذری جریان از سد خواهد بود. بررسیها نشان میدهد که استفاده از عناصر جانبی در سرریزهای نیلوفری سبب بهبود الگوی جریان خواهد شد. در این پژوهش آزمایشگاهی تلاش شد تا با استفاده از ساخت مدل فیزیکی، اثر منحرف کنندهی جریان و هوادهی و نیز دامنه تأثیر پارامترهای مؤثر بر ضریب تخلیه جریان مستغرق سرریزهای نیلوفری شناسایی و گسترش یابد و در نهایت با اعمال اثر وزن کلیه عوامل هندسی و هیدرولیکی، رابطهای غیرخطی برای تخمین ضریب تخلیه معرفی شد. رابطهی پیشنهادی با دارا بودن ریشه میانگین مربعات خطای برابر 0.091، نسبت به سایر روابط پیشین (که دارای خطاهای 0.122 و 0.118 هستند) قادر به پیشبینی بهتر ضریب تخلیه جریان مستغرق سرریزهای نیلوفری است. همچنین نتایج نشان میدهد که ضریب تخلیه سرریز برخلاف تحقیقات پیشین، بهشدت به منحرف کنندهی جریان بستگی دارد.
Esmaeilizadeh S, Mirzavand T. Effect of Deflector and Aeration On the Discharge Coefficient of Submerged Flow of Morning Glory Spillways. Iranian Dam and Hydroelectric Powerplant 2022; 8 (31) :61-73 URL: http://journal.hydropower.org.ir/article-1-487-fa.html
اسماعیلیزاده سروش، میرزاوند طاها. اثر منحرف کنندهی جریان و هوادهی بر ضریب تخلیه مستغرق سرریزهای نیلوفری. سد و نیروگاه برق آبی ایران. 1400; 8 (31) :61-73